Oskładkowanie umów cywilnoprawnych
Od 1 stycznia 2016r. wchodzą w życie zmiany w przepisach ubezpieczeniowych dotyczących umów cywilnoprawnych. Nowelizacja ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. 2014r. poz. 1831) wprowadza zmiany w naliczaniu składek ZUS za osoby pracujące w ramach umów cywilnoprawnych.
Obecnie osoba pracująca wyłącznie na umowy cywilnoprawne, jeśli zawarła więcej niż jedną umowę, podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu społecznemu z tytułu umowy zawartej najwcześniej. Z tytułu pozostałych umów cywilnoprawnych podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu społecznemu. Ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe dla wszystkich umów.
Od stycznia 2016r. o objęciu obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym będzie decydować wysokość łącznej podstawy wymiaru składek społecznych osiągnięta w danym miesiącu. Jeśli osoba będzie zawierać więcej niż jedną umowę cywilnoprawną i łączna podstawa wymiaru składek społecznych z tytułu tych umów będzie niższa od kwoty płacy minimalnej (1850 zł w roku 2016), to wszystkie umowy zostaną objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi. Jeśli natomiast podstawa wymiaru składek społecznych w danym miesiącu z tytułu pierwszej z tych umów przekroczy kwotę płacy minimalnej, to obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym zostanie objęta tylko ta umowa, a pozostałe będą objęte dobrowolnym ubezpieczeniem.
Przykład 1:
Osoba w okresie 1-31.01.2016r wykonuje dwie umowy cywilnoprawne i obie umowy zostały w pełni wypłacone 31.01.2016r:
- Pierwsza z wynagrodzeniem 2000 zł brutto
- Druga z wynagrodzeniem 800 zł brutto
W takim przypadku obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym będzie objęta tylko pierwsza umowa, ponieważ podstawa wymiaru składek społecznych z tytułu tej umowy przekracza kwotę płacy minimalnej.
Przykład 2:
Osoba w okresie 1-31.01.2016r wykonuje trzy umowy cywilnoprawne i wszystkie zostały w pełni wypłacone 31.01.2016r:
- Pierwsza z wynagrodzeniem 800 zł brutto
- Druga z wynagrodzeniem 1200 zł brutto
- Trzecia z wynagrodzeniem 1000 zł brutto
W takim przypadku obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym będą objęte umowy pierwsza i druga, ponieważ łączna podstawa wymiaru składek społecznych z tytułu tych umów przekracza kwotę płacy minimalnej. Co ważne każda umowa jest oskładkowana w całości. Nie dzielimy wartości drugiej umowy na część do wysokości płacy minimalnej i powyżej.
Ważne jest, że o objęciu obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym decyduje nie wartość zawartej umowy, ale podstawa wymiaru składek społecznych. Wypłacając wynagrodzenie z tytułu zawartej umowy cywilnoprawnej w ratach (np. po wykonaniu określonego zakresu prac) o objęciu obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym będzie decydować wysokość podstawa wymiaru składek społecznych osiągnięta w danym miesiącu.
Przykład 3:
Osoba wykonuje dwie umowy cywilnoprawne:
- Pierwsza zawarta na okres 1.01.2016 – 31.05.2016r z wynagrodzeniem 5000 zł brutto wypłacanym po 1000 zł na koniec każdego miesiąca
- Druga zawarta na okres 1-31.01.2016r z wynagrodzeniem 1000 zł brutto wypłaconym 31.01.2016r.
W takim przypadku, w miesiącu styczniu 2016 obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym będą objęte obie umowy, ponieważ podstawa wymiaru składek społecznych w miesiącu styczniu 2016 z tytułu pierwszej umowy nie przekracza kwotę płacy minimalnej.
Pamiętać należy, że w ciągu 7 dni od zawarcia umowy zleceniodawca jest zobowiązany zgłosić zleceniobiorcę do ZUS. Jeśli zatem nasz zleceniobiorca zawiera umowy zlecenia z wieloma zleceniodawcami, to przed rozliczeniem jego umowy należy sprawdzić poprawność zgłoszenia do ZUS i w razie potrzeby dokonać jego korekty.
Przykład 4:
Zawierając umowę zlecenie zleceniobiorca oświadczył, że zawarł już inną umowę z innym zleceniodawcą na kwotę 2000 zł wypłacaną na koniec miesiąca, z tytułu której jest zgłoszony do ubezpieczenia społecznego. Został zatem zgłoszony tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Przed zakończeniem wykonywania zlecenia oświadczył, że umowa wykonywana na rzecz drugiego zleceniobiorcy została zerwana i wynagrodzenie nie zostało wypłacone.
W takim wypadku należy dokonać zmiany zgłoszenia tego zleceniobiorcy do ubezpieczenia ZUS i naliczyć obowiązkowe składki na ubezpieczenie społeczne.
W programach Symfonia Kadry i Płace oraz Symfonia ERP Kadry i Płace podczas wprowadzania zdarzenia „Rozliczenie umowy zlecenie” program podpowiada użytkownikowi naliczenie składek zgodnie z informacjami zawartymi w zestawie „Zgłoszenie ZUA/ZZA”.
Jeśli z tym samym zleceniobiorcą zostało zawartych kilka umów cywilnoprawnych i został on zgłoszony do pełnego ubezpieczenia, to rozliczając kolejne umowy w tym samym miesiącu, należy w polu „naliczenie ubezpieczenia?” wybrać rodzaj ubezpieczenia społecznego jakim należy objąć dane rozliczenie. Jeśli rozliczenie danej umowy nie podlega ubezpieczeniu społecznemu (obowiązkowemu ani dobrowolnemu) należy w polu „naliczenie ubezpieczenia?” wybrać „brak”. W przeciwnym wypadku należy wybrać rodzaj ubezpieczenia, którym ma zostać objęte rozliczenie, np.: tylko ubezpieczenie: emerytalne, rentowe i wypadkowe (należy wybrać („ub. społ. + wypadk.”) lub ubezpieczenie: emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe (należy wybrać („ub. społ. + chorob. + wypadk.”).
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2014 poz. 1831).
Więcej informacji na temat programów Sage w tym również aspektów praktycznych znajdziesz w Centrum Wiedzy.